Βέργα Καλαμάτας

Στην είσοδο της Δυικής ή Μεσσηνιακής ή έξω Μάνη βρίσκεται το Ιστορικό χωριό με την ονομασία Βέργα.

Είναι η δυτική πύλη της Μάνης μόλις 6 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Καλαμάτας. Η Βέργα μετονομάσθηκε έτσι από την κοινότητα της Σέλιτσας και οι συνοικισμοί Άνω Σέλιτσα και Κάτω Σέλιτσα επίσης μετονομάσθηκαν σε Άνω Βέργα και Κάτω Βέργα αντιστοίχως το 1956.

Με τη σύσταση των κοινοτήτων αποτέλεσε κοινότητα με τους οικισμούς Αγία Σιών, Αλμυρό, Άνω και Κάτω Βέργα. Από το 1998 με το νόμο «Καποδίστριας», ανήκει πλέον στον νεοσύστατο δήμο Καλαμών. Το όνομα Βέργα λέγεται ότι οφείλεται στο τείχος που είχαν φτιάξει οι ανιάτες, για να αντιμετωπίσουν στις 22 έως τις 24 Ιουνίου 1826 τους 6.000 Τουρκοαιγύπτιους του Ιμπραήμ Πασά.

Το τείχος που είχαν κατασκευάσει έμοιαζε από μακριά με βέργα, είχε δύο μέτρα ύψος, είχε μήκος γύρω στα 1500 μέτρων με πολεμίστρες και δύο πολεμόπυργους και κατεύθυνση από το βουνό προς τη θάλασσα, ενώ ήταν κατασκευασμένο από ξερολιθιά. Σ’ αυτό το μαντρότοιχο οι Μανιάτες σταμάτησαν το φοβερό στρατό του Ιμπραήμ προξενώντας του μεγάλες απώλειες. Σώζονται ακόμα πολλά κομμάτια του τείχους που άρχιζε από μια βραχώδη τοποθεσία της κάτω Βέργας και έφτανε μέχρι τη θάλασσα, όπου σήμερα έχει στηθεί το μνημείο του Μανιάτη πολεμιστή.

Η Κάτω Βέργα είναι κτισμένη στη δυτική πλευρά του όρους Καλάθι, σε μια ωραία και αμφιθεατρική τοποθεσία με φανταστική θέα προς την πόλη της Καλαμάτας. Μετά το 1960 στη θέση Αγριλιά στο δρόμο Καλαμάτας - Καρδαμύλης - Αρεόπολης, δημιουργήθηκε ο σημερινός παραθαλάσσιος οικισμός, σε απόσταση 5χλμ. από τη Καλαμάτα. Εκεί πρωτοστατεί ως πόλος έλξης η παραλία της Βέργας με τα αμουδερά της ακρογιάλια ή με την παραλία με τα βότσαλα και νοτιότερα περιοχές όπως το Αλμυρό, η Αβία, το Ακρογιάλι και οι Κιτριές.

Η Άνω Βέργα Ψηλότερα, στην ανατολική πλευρά του όρους Καλάθι, σε υψόμετρο 700 μέτρων και ανάμεσα σε ελατόπευκα και κρυσταλοπηγές. Είναι ζωσμένη με πλήθος ερημοκκλήσια, όπως τον Άγιο Παντελεήμονα, τον Άγιο Ιωάννη το Νηστευτή, τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο, την Αγία Παρασκευή, τον Άγιο Δημήτριο και τον Άγιο Χαράλαμπο. Στη κορφή του βουνού βρίσκονται ο Άγιος Γεώργιος και ο Προφήτης Ηλίας και μέσα στο χωριό ο βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου που ήταν ο καθεδρικός του χωριού. Στη θέση Σκλήβα βρίσκεται το σπήλαιο του Βαχάονος, όπως αποκαλείται από τους ντόπιους, με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, μέσω του οποίου επικοινωνούσαν οι βασιλείς της Σπάρτης και της Μεσσηνίας, σύμφωνα με τη παράδοση. Στη θέση Άγιος Νικόλαος βρέθηκαν σε ανασκαφή κάτω από τη Μεγάλη πέτρα λείψανα σιδερένιων οργάνων που οι παλιοί κάτοικοι χρησιμοποιούσαν αντί για καμπάνα. Επίσης στη θέση Αριά, έχουν επισημανθεί Ιερό άγνωστης εκκλησίας με βυζαντινές αγιογραφίες και τρεις παλιοί τάφοι.